Chikungunya werd voor het eerst beschreven in Tanzania, Afrika in 1952 en is een relatief zeldzame vorm van virale koorts, veroorzaakt door een alfavirus en wordt verspreid door muggenbeten van de Aedes mug. De naam komt uit het Swahili en betekent “kromme man” refererend aan de gebogen houding als gevolg van de gewrichtsontstekingen die kenmerkend zijn voor de ziekte. Het Chikungunya virus verzwakt het afweersysteem waardoor de kans op andere ziektes toeneemt.

Waar?

Sinds 1954 heeft het virus epidemieën veroorzaakt in Aziatische landen: de Filippijnen, Cambodja, Vietnam, India, Birma en Sri Lanka. Epidemieën van Chikungunya zijn gedocumenteerd in de Filippijnen in 1954, 1956 en in 1968. Het Chikungunya virus is geïsoleerd uit mensen en muggen in oost, zuid, west en centraal Afrika en in zuidoost Azië waar het verantwoordelijk was voor ziekte onder honderdduizenden mensen. Grote uitbraken van Chikungunya in 2006 in India en landen in de Oost-Indische Oceaan. Sinds december 2013 worden uitbraken gemeld in Latijns Amerikaanse landen. Het voorkomen van de Aedes mug is een voorwaarde daar deze mug het virus overbrengt.

Hoe?

Mensen worden geïnfecteerd door de beet van een met het virus besmette Aedes mug en epidemieën worden onderhouden door mens-mug-mens overdracht. Apen en mogelijk ook andere wilde dieren kunnen als reservoir dienen voor het virus. Deze muggen steken de gehele dag. De epidemiologische cyclus is dus vergelijkbaar met die van dengue (knokkelkoorts) en gele koorts.

Wat?

De ziekte kenmerkt zich door hoge koorts, gewrichtspijn en huiduitslag. De meeste mensen herstellen, maar de gewrichtsklachten zijn zeer pijnlijk. De diagnose kan alleen gesteld worden door middel van een laboratoriumtest. Als Chikungunya bevestigd wordt is er geen specifieke behandeling. Er is geen vaccin, het gaat na verloop van tijd vanzelf over. Paracetamol helpt tegen de pijn. Chikungunya dient onderscheiden te worden van andere ziektes zoals malaria. 

Preventie

De belangrijkste preventieve maatregel is het bestrijden van de muggen met pesticiden. Dit wordt gecombineerd met een uitgebreide voorlichtingscampagne om de bevolking bewust te maken van deze ziekte en van de beschermende maatregelen (DEET).