Volwassenen geboren tussen 1965 en 1975

Volwassenen die geboren zijn in de periode 1965-1975 zijn meer vatbaar voor mazelen. Dat komt doordat zij geboren zijn voordat de BMR-vaccinatie via het Rijksvaccinatieprogramma werd aangeboden. En omdat zij in hun jeugd minder blootgesteld zijn aan de mazelen en daardoor geen antistoffen hebben kunnen aanmaken. Vaccinatie tegen mazelen wordt voor deze groep aanbevolen als men de mazelen niet heeft doorgemaakt én gaat reizen naar een land met een verhoogd risico op mazelen. (Bij volwassenen gaat het dus alleen om de ziekte mazelen.)

Vervroegde vaccinatie van kinderen tegen bof, mazelen en rodehond

In het Rijksvaccinatieprogramma krijgen kinderen op de leeftijd van 14 maanden en 9 jaar de vaccinatie tegen bof, mazelen en rodehond. Bij kinderen die op reis gaan kan het in bepaalde gevallen verstandig zijn een BMR-vaccinatie vervroegd te geven, vanaf de leeftijd van zes maanden. Als de vaccinatie wordt gegeven voordat het kind 12 maanden oud is, wordt de vaccinatie nog herhaald in het reguliere rijksvaccinatieprogramma, op de leeftijd van ongeveer 14 maanden.

Bof

Het zeer besmettelijke bofvirus verspreidt zich via druppeltjes in de lucht die bij hoesten vrijkomen. Vaak begint de ziekte met koorts waarna een zwelling ontstaat in de speekselklieren. De patiënt krijgt een opgezwollen wang. Bij met name jonge kinderen krijgen soms een hersenvliesontsteking of hersenontsteking. In zeldzame gevallen wordt eenzijdige doofheid, reuma of een ontsteking van de alvleesklier veroorzaakt door de bof. De infectie heeft als mogelijke complicatie bij jongens een ontsteking van de teelbal, bij meisjes kunnen de eierstokken ontstoken raken. In beide gevallen kan onvruchtbaarheid het gevolg zijn.

Mazelen

Een luchtwegvirus, morbillivirus geheten, veroorzaakt mazelen. De zeer besmettelijke ziekte verspreidt zich via druppeltjes in de lucht of via direct contact. Bij de verschijnselen van mazelen horen hoge koorts, hoesten, huiduitslag en witte vlekjes met een rode stip aan de binnenkant van de wangen. Later breiden de huidafwijkingen uit naar het gezicht en de rest van het lichaam. Ook treedt soms een oorontsteking of een longontsteking op. Als ernstige complicatie kan zich acute hersenontsteking voordoen.

Rodehond

Het rubellavirus is de veroorzaker van rodehond. Dit virus komt alleen voor bij de mens en het is zeer besmettelijk. Verspreiding gaat via hoesten, niezen of direct contact. De helft van de patiënten krijgt huiduitslag die in het gezicht begint en zich verder uitbreidt. Hangerigheid, verhoging en opgezette klieren achter de oren komen ook veel voor. De ziekte is vooral gevaarlijk voor vrouwen in de eerste periode van een zwangerschap.

Vaccinatie

Vaccinatie leidt bij 95% van de volwassenen tot levenslange bescherming. Bij kinderen ouder dan 6 maanden maar jonger dan 12 maanden dient de vaccinatie met 14 maanden en bij 9 jaar herhaald te worden omdat het immuunsysteem op die leeftijd nog niet voldoende ontwikkeld is om langere bescherming te verkrijgen.

Het mazelenvaccin maakt sinds 1976 deel uit van het Rijksvaccinatieprogramma. In 1987 zijn ook vaccinaties tegen bof en rodehond opgenomen. Het aantal ziektegevallen in Nederland is sinds die tijd sterk gedaald. In andere landen komen de ziektes nog wel voor en kunnen ze risico’s opleveren.

Reizigers die nooit gevaccineerd zijn kunnen een van deze ziektes krijgen, dit betreft zowel kinderen als volwassenen. De BMR-vaccinatie wordt niet aan zwangere gegeven: de rubella component van het vaccin zou geboorteafwijkingen kunnen veroorzaken. Zwangerschap dient vermeden te worden tot één maand na deze vaccinatie.